Summary
İmparatorluğun Kayıp Nesli: Cezmi Vakası
Osmanlı İmparatorluğu dünyadaki gelişmelere kayıtsız kalamayıp yönünü Batıya çevirince sadece devlet işleri değil bireysel ve toplumsal bütün konular bu durumdan etkilenir. Özellikle eğitim politikasındaki yenilikler, çocukların ve gençlerin yetiştirilmesiyle ilgili farklı yöntemleri beraberinde getirir. Bu aşamada ihtiyaç duyulan araç gereçler kadar uzman kadroların da eksikliği hissedilir. Varlıklı aileler çocuklarını ya yurt dışına gönderirler ya da bulundukları çevrede eğitim ehli olarak gördükleri gayrimüslimlerden yardım alırlar. Ancak amaçlanan hedeflere her zaman ulaşılamaz. Eğitimin çıktıları itibarıyla başarılı örnekler kadar başarısız örneklere de rastlanır. Kayıp nesiller yüzünden büyük acılar çekilir. Bu kapsamda kimi şair ve yazarların yaşadığı olumsuz tecrübeler Türk edebiyatına yansır. Tevfik Fikret ve Fatma Aliye Hanım’ın çocukları din değiştirir. Ali Ekrem Bolayır’ın kızı Selma Türk vatandaşlığından çıkarak Amerika’ya yerleşir. Oğlu Cezmi’yi yurt içinde ve yurt dışında yabancı okullarda okutur, özel hocalardan dersler aldırır. Namık Kemal’in torunu sıfatıyla geleceğin umudu olduğu fikrini aşılar. Müziğe kabiliyetiyle göz dolduran, ailesinin ve çevresinin takdirini kazanan ve ileriye dönük kariyer planları yapılan Cezmi, 21 yaşında intihar eder. Diğer çocukların seçimleriyle birlikte Cezmi’nin ölümü bir neslin kaybını temsil eder. Bu çalışmada, Cezmi’nin kısa hayatı özelinde aile, toplumsal yapı ve yeniliklerle şekillenen eğitim sürecinin XX. yüzyıl başlarında yetişen bir genç üzerindeki etkileri geniş bir perspektiften değerlendirilecektir.
Keywords
Haluk, Zübeyde İsmet Faik, Batılılaşma, eğitim, keman, intihar.